Şile fenerinin gece ziyaretçileriyiz.
Şile fenerinde akşam! Tutuşan turuncular, biraz sonra sönüp kararacak. Şile Feneri işte o zaman çakmaya başlayacak.
Şile’nin feneri tüm kasabaya karşıdan bakar. Halk evinde, işinde daima onunla göz gözedir. Yalnız Şile’liler de değil. Karadeniz’i aşmaya çalışan irili ufaklı gemilerin kaptanları da hep onunla göz göze gelmeye çalışır. O kadar güçlüdür ki ışıkları çok uzak mesafelerden bile görür onu gemiciler. Yakından baktığınızda aynalarının büyüklüğüne şaşar kalırsınız. Kim bilir kaç zamandır akşamın karanlığı onun aydınlığıyla birleşir bu kıyıda. Kayalıkların üzerindeki yerinden memnun, Karadeniz’i gözetler durur geceler boyu. Fenerin yanındaki otelde kalırsanız, gecelerinizi aydınlatır. Burada kıyı ve küçük koy öyle dik bir yamaçla çevrilidir ki, yatağınızın altına kadar sokulur deniz. Karadeniz’in iri dalgaları kış geceleri kıyıyı döverken uyanırsınız. Pencerenizden görünen manzara Turner’ın deniz savaşı tabloları gibidir. Dalgalar arasında neler olup bittiğini anlamaya uğraşmayın boşuna. Orada bir Preveze deniz savaşı verilmektedir...
Yaz geceleri toprak uykuya daldığında, ay da kara suya iner. İşte o zaman fener aya bakar, ay fenere. İki aşüfte gibi birbirine göz kırparlar.
Fener bahçesinde oturursanız, göreceksiniz...
GPS teknolojisi çıktı çıkalı deniz fenerlerinin çoğunun pabucu dama atıldı. O yüzden fenerler nostalji kokar. Çoğu da beyazdır fenerlerin. (Şile feneri hariç. O beyaz üzerine çekilmiş siyah kuşaklarıyla yer eder aklımızda.) Kimileri mavi denizlerin kıyıcığında, kimileri deniz ortasında bir adacığın beyaz martısı. Efsanelerde gemilere albatroslar yol gösterir. Deniz fenerleri albatroslar gibi korur denizcileri.
Şimdi GPS teknolojisi var. Bu yüzden de Şile feneri örneğinde olduğu gibi müzeye dönüştürülüyorlar birer birer. Ziyaretçilerini ağırlıyorlar yaşlı hastalar gibi. Bir de anılarda kalan fener hikayeleri, romanları ve filmleriyle yaşıyorlar.
Okuma önerisi: Deniz Feneri, Virginia Woolf
deniz feneri
gece soğuk
üşür yüreğim
limon mavisi gözlerin
kanıma girer... ısınırım
ayışığında saçların
rüzgarla dans ederken
yanar bir yanım
ateş basar içimi... utanırım
loş ışıkta dudakların
deniz feneri olur
ılık nefesin kavurur beni
zor olmaz ölümüm... katlanırım
Mustafa Özke
Dipnot:
Karadeniz'den İstanbul Boğazı'na doğru seyreden gemilerin güvenli geçişini sağlamak için yapılmış bir diğer fener olan Şile'deki denizfeneri, konumu ve mimarisiyle dikkat çekiyor. 60 metrelik dik bir yalıyarın üzerinde, 19 m. yüksekliğinde bir kuleden oluşan Şile Feneri, gerek sekizgen planı, gerekse siyah-beyaz bantlar halinde boyanmış kulesi ile en çok akılda kalan fenerlerden bir tanesi.1859 yılında Fransızlar tarafından yapılan fener, Şile'nin en önemli turistik anıtlarından biri olarak son yıllarda giderek önem kazanıyor. Son olarak fenerde açılan müze nedeniyle Şile Denizfeneri, denizfeneri meraklılarına benzersiz bir gezi hatırasının yanı sıra, bir de eğitici bir müze gezisi sunuyor. 2004 yılında açılan Şile Denizfeneri Fener Müzesi'nde Türkiye'nin bir çok limanından getirtilmiş olan boy boy fenerler, fener ampulleri, seferlerde kullanılan araçlar, düdükler gibi denizcilikle ilgili alet ve cihazlar sergileniyor. Denizfenerlerinin halkın ilgisine ve ziyaretine sunulmasında önemli bir rol oynayan Şile'deki Fener Müzesi, Türkiye'nin diğer tarihi denizfenerleri için de başlatılacak olan "fener-müze" projesinin hayata geçirilen ilk adımı olarak yerli-yabancı gezginlerden büyük ilgi görüyor.
