İzmitlilerin Leyla Abla’sı

LEYLA ATAKAN (1925-1971)

İçinde bulunduğumuz Şubat ayı İzmitlilerin Leyla Abla’sı Leyla Atakan’ı ölüm yıldönümünde andıkları ay. Bu vesileyle ben de blogun adına (Nicomedian) uygun bir yazı yayınlamak istedim.
Leyla Atakan İzmitlilerin unutamadıkları bir belediye başkanı. Yalnız İzmit’in değil aynı zamanda tüm Türkiye’nin ilk kadın politikacılarından. Genç yaşta bir trafik kazasında yaşamını yitirdi. Kısa yaşamına çok şey sığdırdı. Sosyal belediyecilik anlayışını ön plana çıkardı. Kocaeli Fuarı’nı kurdu. Arkasında onu unutulmaz yapan birçok eser bıraktı.



1925 yılında İzmit’in Maşukiye beldesinde doğdu. İstiklal Savaşı kahramanlarından İnönü ve Atatürk’ün silah arkadaşı Orgeneral Hasan Atakan'ın kızıdır. Trabzon Lisesi’ni bitirdi.
1955 yılında Maşukiye CHP Ocak Başkanı olarak 30 yaşında politika yaşamına girdi. Maşukiye’ye 1960’da yapılan ilkokulun yapılmasında büyük katkıları oldu. 1963 yılında İl Genel Meclisi üyeliğine seçildi. Ardından CHP Kocaeli İl Başkanı oldu.
2 Haziran 1968 yerel seçimlerinde İzmit Belediye Başkanı seçildi. Bir kadının bir ilde belediye başkanı seçilmesi, ilk olması dolayısıyla ülke çapında yankı yaptı. Henüz 42 yaşındaydı ve illerde partiler tarafından gösterilen tek belediye başkanı adayıydı. Kadın erkek eşitliğinin politikada da hayata geçtiğinin canlı örneğiydi.
Burada bir parantez açmak gerek. 5 Nisan 1930 tarihinde TBMM’de görüşülen yeni belediyeler yasasındaki değişiklik, kadınların belediye seçimlerinde oy kullanmalarına ve belediye meclisine üye olmalarına olanak sağladı. İlk parti üyesi kadın Prof. Dr. Afet İnan oldu. Bundan tam 20 yıl sonra 30 Eylül 1950 tarihinde Mersin’de meclis üyeleri oy birliği ile Mareşal Fevzi Çakmak’ın yeğeni Müfide İlhan’ı başkanlığa seçtiler. Ancak o, bir süre sonra kendi isteği ile görevi bıraktı. Leyla Atakan ise 1968’de İzmit Belediye Başkanlığı’na seçildi ve çok aktif bir belediye başkanı portresi çizdi.
Üç yıl yaptığı belediye başkanlığı sırasında sosyal belediyecilik anlayışıyla halka hizmet etmeyi seçti. Bu yüzden halk tarafından çok sevildi. Çalışkandı; halka yakındı; kadın siyasetçilerin yolunu açan kişiydi.
Kocaeli Fuarı’nın temellerini attı. Leyla Atakan'ın öncülüğünde 2 Nisan 1969 tarihinde başlayan çalışmalarla İzmit Körfezi kıyısındaki bataklık alan dolduruldu ve böylece fuarın bugünkü yeri olan 35 bin m2'lik alanda 3. Kocaeli Sanayi Sergisi’nden Kocaeli Fuarı’na gidilen yol açılmış oldu.
Sosyal faaliyetleri ile sivrildi. Ölünceye kadar Kocaeli Verem Savaş Derneği başkanlığı görevini yaptı. Maşukiye Güzelleştirme ve İlkokul Yaptırma Derneği kurucu başkanı ve yönetim kurulu üyesiydi.
Dönemini tamamlayamadan 1971 yılında geçirdiği trafik kazasında üç mesai arkadaşı İsmail Kolaylı, Feridun Özbay ve Abdurrahman Yüksel’le birlikte hayatını kaybetti. Yaptığı hizmetler nedeniyle vefalı İzmit’liler tarafından adı okul, park, kültür merkezi ve caddelere verildi. Şimdilerde her yıl belediye tarafından törenle anılıyor.